HYDROQUINONE
HQ là một chất làm sáng da có nguồn gốc từ phenol. Nó thường được sử dụng trong da liễu để điều trị các tình trạng tăng sắc tố da, bao gồm nám da, tàn nhang, đốm nâu và tăng sắc tố sau viêm (PIH). HQ hoạt động bằng cách ức chế enzym tyrosinase, yếu tố cần thiết để chuyển đổi dihydroxyphenylalanin (DOPA) thành melanin. Hoạt động của tyrosinase có thể giảm tới 90% khi sử dụng HQ. HQ cũng có thể làm thoái hoá melanosomes và gây độc có chọn lọc cho tế bào hắc tố. Nó đạt được điều này bằng cách thay đổi cấu trúc các bào quan của tế bào hắc tố, do đó làm giảm sản xuất các tế bào hắc tố và tăng sự phân hủy của chúng. HQ chỉ ngăn chặn sự hình thành các hắc tố mới (từ các tế bào hắc tố nằm trong hoặc gần lớp tế bào đáy) nên da không thể sáng lên ngay lập tức.
HQ có sẵn ở dạng lotion, kem, chất lỏng hoặc gel. Các dạng lotion và kem được ưu thích hơn vì dạng lỏng và gel dẫn tới việc bôi không đều. Điều quan trọng cần lưu ý là sau khi HQ đã bị oxy hóa và chuyển sang màu nâu, nó có rất ít hoặc không có hoạt tính.
HQ được bán không kê đơn với nồng độ 2% và trong thuốc bôi kê đơn với nồng độ từ 3% đến 5%. Nồng độ cao hơn (6% đến 8%) không được chứng minh là có hiệu quả hơn và làm tăng nguy cơ gây ra phản ứng đặc trưng trong hoặc sau khi ngừng điều trị (tương tự như ochronosis, tăng sắc tố da màu xanh đen). Đôi khi, các hãng dược sẽ tổng hợp HQ bôi với nồng độ cao tới 20% để điều trị cụ thể các tình trạng như bạch biến. Tuy nhiên, việc sử dụng HQ ở cường độ mạnh hơn 4% thường không được chấp nhận bởi vì chúng có liên quan đến việc tăng nguy cơ sạm da nghịch lý (exogenous ochronosis, tăng sắc tố da màu xanh đen), có thể là vĩnh viễn. Exogenous ochronosis biểu hiện dưới dạng các mảng da màu xanh đen và phổ biến hơn ở những người da đen của một số bộ lạc nguyên thuỷ nhất định. Tuy nhiên, nó có thể xảy ra ở bất kỳ màu hoặc loại da nào.
Việc sử dụng HQ được khuyến cáo giới hạn trong khoảng thời gian 4 hoặc 5 tháng. Sử dụng kéo dài ngay cả cường độ thấp hơn HQ có thể gây độc cho tế bào và có liên quan đến tăng nguy cơ mắc exogenous ochronosis. Ở những bệnh nhân có biểu hiện exogenous ochronosis, có thể điều trị hiệu quả bằng cách cho bệnh nhân sử dụng HQ để làm trắng và phối hợp, cùng với peel lớp bì nhú kết hợp điều trị laser Nd: YAG.
Các tác dụng phụ hiếm gặp khác liên quan đến việc sử dụng HQ là châm chích, bỏng rát, kích ứng, phản ứng giống phát ban và viêm da tiếp xúc dị ứng. Sự hấp thu toàn thân hoặc độc tính do sử dụng HQ tại chỗ kéo dài (ở nồng độ 2% đến 4%) chưa được báo cáo. Ngay cả khi vô tình ăn phải, HQ hiếm khi tạo ra độc tính toàn thân. Điều này trái ngược với các chất làm ức chế sắc tố được sử dụng trong quá khứ, như các hợp chất thuỷ ngân, gây tổn thương thận và mono-benzone gây phá hủy tế bào hắc tố vĩnh viễn. Việc tăng nguy cơ ung thư da chưa được ghi nhận khi sử dụng HQ. Ngoài ra, HQ không trực tiếp gây ra tăng độ nhạy sáng. Tuy nhiên, với kết quả làm lượng melanin giảm xuống sẽ làm da hấp thụ nhiều tia cực tím (UV) hơn. Điều này dẫn đến tổn thương da do ánh nắng mặt trời mãn tính. Các loại kem chống nắng phổ rộng, nhất là những loại có chứa chất chống nắng vật lý, được khuyến khích sử dụng trong khi sử dụng HQ.
Để có kết quả tối ưu, với mỗi lần thoa, bệnh nhân nên bôi khoảng 1,5 gam HQ lên lớp biểu bì (tương tự như lượng trong 1 inch kem đánh răng). Lượng này cần được mát xa hoàn toàn vào da. Sau khi sử dụng HQ, độ pH của da sẽ chuyển sang trung tính, do đó tạo điều kiện cho quá trình oxy hóa của sản phẩm. Do hiện tượng này, hoạt động của HQ tương đối ngắn, và do đó nó nên được sử dụng hai lần mỗi ngày. Khi màu da trở nên đồng đều rõ ràng, tần suất thoa có thể giảm dần. Việc bôi sản phẩm không nên dừng đột ngột.
Mặc dù HQ là một chất làm giảm sắc tố mạnh, hiệu quả của nó có thể được nâng cao hơn nữa khi nó được sử dụng kết hợp với AHA, tretinoin hoặc cả hai. Sự hiện diện của AHA trong các sản phẩm có chứa HQ cũng ngăn chặn quá trình oxy hóa của HQ, do đó duy trì tác dụng của nó. Vì HQ tương đối không ổn định, khi kết hợp nó với tretinoin, hai sản phẩm nên được kết hợp mới ngay trước khi bôi ngoài da. Sự thâm nhập của HQ cũng có thể được tăng lên bằng cách kết hợp nó với các thành phần chính khác (ví dụ: axit azelaic) và bằng cách điều chỉnh độ pH của da trước khi điều trị. Cần lưu ý, quá trình tăng cường độ xâm nhập nói trên hoàn toàn khác với trạng thái tăng tính thấm. Sự thâm nhập của các thành phần hoạt tính của sản phẩm có thể được tăng cường bằng cách sử dụng nó cùng với một chất bôi ngoài da khác (như khi chúng ta đang điều trị bệnh). Ngược lại, sự gia tăng tính thấm của biểu bì là một rối loạn đặc trưng bởi chức năng hàng rào biểu bì bị tổn thương, nó dẫn đến khô da, nhạy cảm, kích ứng và giảm khả năng lành thương. Hơn nữa, khi sử dụng HQ, biểu hiện của da nhờn phải được lưu ý và giảm bớt. Da nhờn cần được rửa đúng cách và sử dụng thêm các thành phần bôi tại chỗ hoặc tác dụng toàn thân. Cả hai đều hỗ trợ giảm bã nhờn và cho phép tăng sự thâm nhập của HQ.
Việc sử dụng kết hợp HQ và tretinoin trong ít nhất 6 tuần là điều cần thiết trước khi thực hiện một quy trình như peel da sâu có kiểm soát (20% hoặc 26% đến 28% axit trichloroacetic [TCA]). Việc điều hoà trước này làm giảm khả năng sản xuất melanin của da và do đó làm giảm nguy cơ bị PIH. Sự kết hợp HQ và tretinoin cân bằng độ ẩm cho da, mang lại kết quả đồng đều hơn vì nước là chất mang các chất lột tẩy.
HQ 4% khi được sử dụng một mình, có thể giảm hầu hết các vấn đề về tăng sắc tố do sự gia tăng hoạt động của các tế bào hắc tố và sự sản sinh melanin quá mức của chúng. Trong trường hợp này, việc ức chế quá trình sản xuất melanin được gọi là làm trắng. Tuy nhiên, khi HQ được trộn với tretinoin hoặc AHAs, tác dụng làm trắng trở nên ít quan trọng hơn, và một tác dụng khác sẽ được ưu tiên. Thuật ngữ phối hợp dùng để chỉ quá trình này, tạo nên sự phân bố melanin đồng đều hơn cho các tế bào sừng xung quanh.
Để có kết quả nhanh hơn, hiệu quả hơn, nên kết hợp cả hai bước. Bước làm trắng nên được thực hiện trước, tiếp theo là phối hợp. Khi một sản phẩm có chứa HQ được dự định kết hợp với một sản phẩm khác có chứa tretinoin (cho mục đích phối hợp), sản phẩm HQ phải có độ pH có tính axit cao hơn để cho phép trộn với tretinoin một cách hiệu quả. Điều này trái ngược với các sản phẩm chỉ chứa HQ, loại cơ bản hơn dành cho mục đích làm trắng. Do tác dụng làm triệt tiêu hiệu quả làm trắng và phối hợp, các sản phẩm HQ bôi ngoài da có chứa steroid cũng nên tránh.
No comments:
Post a Comment